หากคุณกำลังสงสัยว่า palliative care คืออะไร ใช่อีกหนึ่งทางเลือกของการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายด้วยโรคที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้หรือไม่ เหมาะกับใคร เป็นทางเลือกสำหรับผู้ป่วยประเภทไหนเราจะพาคุณไปทำความรู้จัก  

palliative care คืออะไร 

palliative care คือการดูแลแบบประคับประคองหรือการดูแลที่มีจุดประสงค์หลักในการเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยและคนในครอบครัวโดยอาศัยการลดความทุกข์ทรมานครอบคลุมทั้ง 4 ด้าน ได้แก่ ร่างกาย จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ ส่วนใหญ่ถูกนำมาใช้รักษาผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นผู้ป่วยระยะสุดท้ายและไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ รวมถึงมีแนวโน้มเสี่ยงต่อการเสียชีวิตสูง ข้อดีของการรักษาแบบประคับประคอง คือช่วยให้ผู้ป่วยเข้าใจโรค เข้าใจการรักษาและเข้าใจถึงผลประโยชน์ที่จะได้รับ รวมถึงความเสี่ยงจากการรักษาด้วยนั่นเอง  

แต่อย่างไรก็ตามบางครั้งการรักษาแบบดูแลประคับประคองไม่ได้ถูกนำมาใช้ดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายเพียงอย่างเดียว แต่สามารถนำแนวทางดังกล่าวมาใช้ในการลดอาการที่เกิดจากโรคที่ก่อให้เกิดความทุกข์ทรมานหรือรุนแรงได้ด้วย  

แนวทางการดูแล  

แนวทางการรักษาด้วย palliative care หลัก ๆ มีอยู่ด้วยกันหลายวิธี เช่น  

1. แนวทางการดูแลสำหรับผู้ที่มีโรคประจำตัว  

อาจมีการพิจารณาว่ายาต่าง ๆ ของผู้ป่วยมีประโยชน์หรือมีความจำเป็นหรือไม่สามารถปรับหรือลดการรักษาได้หรือเปล่า เช่น การรักษาโรคเบาหวานอาจมีการพิจารณาให้ลดปริมาณยาเพื่อหลีกเลี่ยงการเกิดภาวะน้ำตาลต่ำ เป็นต้น  

2. การรักษาอาการช่วงท้ายของชีวิต  

ผู้ป่วยส่วนใหญ่มีอาการสับสน นอนไม่หลับ อาการซึมลง กระสับกระส่าย กระวนกระวายประสาทหลอน ฯลฯ แนวทางการรักษาแบบระคับประคองจึงเน้นให้ผู้ป่วยยังคงมีปฏิสัมพันธ์กับผู้ดูแลและคนในครอบครัวเพื่อเปิดโอกาสให้พูดคุย สื่อสาร บอกรัก หรือแสดงความห่วงใย  

การรักษาแบบประคับประคองเหมาะกับใคร 

สำหรับแนวทางการรักษาแบบ palliative care หลัก ๆ เหมาะกับกลุ่มโรคเรื้อรังไม่หายขาดมีผลต่อคุณภาพชีวิตลดลง ได้แก่  

• โรคสมองเสื่อม 
• โรคมะเร็งระยะลุกลาม 
• โรคพาร์กินสัน 
• โรคปอ 
• ดโรคหัวใจเรื้อรัง 
• โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง 
• โรคไตระยะสุดท้าย 
• โรคตับแข็งระยะท้าย 
• และผู้ป่วยติดเตียง 

ต่างจาก long term care อย่างไร 

สำหรับความแตกต่างหลัก ๆ ของ palliative care กับ long time care คือ กลุ่มเป้าหมายของผู้ป่วยโดย palliative จะใช้รักษาผู้ป่วยในระยะสุดท้ายที่มีปัญหาครอบคลุมทั้งร่างกายและจิตใจ แต่ long time care ใช้รักษาผู้ป่วยที่ไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้ (มีผลมาจากการเจ็บป่วยเรื้อรัง การประสบอุบัติเหตุ หรือความพิการ)  

สรุปได้ว่า palliative care ถือเป็นอีกหนึ่งแนวทางในการรักษาที่มีประโยชน์อย่างมากสำหรับผู้ป่วยระยะสุดท้ายที่แพทย์ได้รับการวินิจฉัยแล้วว่าไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้และจำเป็นต้องได้รับการดูแลแบบประคับประคองเพื่อให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีนั่นเอง